Hoe wordt het geloof verkregen?
Door de prediking van Gods Woord. ‘Zo is dan het geloof uit het gehoor, en het gehoor door het ‘Woord Gods. (Rom. 10:17).
Wordt de prediking overschat?
Ja, bijvoorbeeld door de remonstranten. We belijden tegenover de remonstranten: ‘En deze (wedergeboorte) wordt in ons niet teweeggebracht door middel van de uiterlijke prediking alleen’. Dl. 4 art. 12.
Wordt de prediking onderschat?
Ja, door hen die de onderlinge bijeenkomsten nalaten of door hen die het predikambt aan heel de gemeente toebetrouwen.
Wat behoort tot de prediking?
Dat blijkt uit de oorspronkelijke woorden in de Bijbel. Kèrussein (het werk van een heraut), Eu-angelein (het brengen van een goede boodschap); Didaskein (onderwijzen); Parakalein (vermanen/vertroosten); Profetui-ein (profeteren); Diakonia tou logou (dienst aan het Woord) en Homilein (vertrouwelijk en eenvoudig spreken).
Waarin bestaat de prediking?
In de verklaring (nieuwe en oude dingen, Matth. 13:52) en toepassing (een huisvader, die recht snijdt en ieder zijn bescheiden deel geeft, 2 Tim. 2:15) van Gods Woord.
Wat is het karakter van de prediking?
De bediening van het Woord draagt een ambtelijk karakter.
Wat houdt dat in?
Dat een prediker wettig tot het ambt gekomen moet zijn.
Welk gezag geeft dat aan de prediking?
De dienaar des Woords spreekt in de Naam des Heeren, met Goddelijk gezag, door Christus geschonken (Ef. 4:11) en aangesteld door de Heilige Geest (Hand. 20:28).
Waarvan is het ambt van de dienaar des Woords onderscheiden?
Van het ambt aller gelovigen.
In welk opzicht is het ambt van dienaar des Woords onderscheiden?
De dienaren des Woords dragen de sleutelmacht.
Welke eisen stelt dat aan de prediking?
Volkomen onderwerping aan het Woord van God.
Wat is het doel van de prediking?
De eer van God en de stichting van de gemeente.
Hoe noemt Paulus in 2 Korinthe 5:18 de prediking?
De bediening der verzoening.
Wat betekent dat?
Dat de bediening van het woord der verzoening aan de dienaar is toebetrouwd. ‘Zo zijn wij dan gezanten van Christuswege, alsof God door ons bade; wij bidden van Christuswege: Laat u met God verzoenen’.
Waarvan is de bediening der verzoening onderscheiden?
De bediening der verzoening is iets anders dan de verzoening zelf.
Is het heil voor de gehele gemeente bestemd?
Nee, het heil is alleen bestemd voor de uitverkorenen.
Mag het heil dan wel aan de hele gemeente gepredikt worden?
Ja, ‘Welke belofte aan alle volken en mensen, tot welke God naar Zijn welbehagen Zijn evangelie zendt, zonder onderscheid moet verkondigd en voorgesteld worden met bevel van bekering en geloof’. (DL hfd. 2 art. 5)
Wat is het gevolg van deze prediking?
Dat de uitverkorenen met het zaligmakend geloof begiftigd worden en dat de anderen in ongeloof vergaan door hun eigen schuld. (DL hfd. 2 art. 6)
Kan de prediker zeggen: Christus is voor u gestorven?
Nee, hij kan wel zeggen er is een gestorven Christus voor u.
Is die prediking dan wel gemeend?
Ja, ‘zovelen als er door het Evangelie geroepen worden, die worden ernstiglijk geroepen. Want God betoont ernstiglijk en waarachtiglijk in Zijn Woord wat Hem aangenaam is, nameljk dat de geroepenen tot Hem komen. Hij belooft ook met ernst allen, die tot Hem komen, en geloven, de rust der zielen en het eeuwige leven. (DL ¾ art. 8)
2. De stof voor de prediking
De stof voor de prediking
Wat is de enige bron voor de prediking?
Preken is bediening van Gods Woord.
Hoe komt dit terstond tot uitdrukking in de dienst?
In de Schriftlezing.
Maar hoe moeten we de catechismusprediking dan zien?
Ook catechismusprediking is voluit bediening van het Woord Gods.
Hoe komt een dominee aan de tekst?
Soms wordt deze op bijzondere wijze door de Heere gegeven, soms wordt die verkregen in de middellijke weg, soms is deze voorgeschreven.
Zijn vervolgpreken nuttig?
Ja, want daardoor komen alle facetten uit de Schrift aan de orde.
En de prediking van het kerkelijk jaar?
De prediking van het kerkelijk jaar is nuttig voor het geestelijk leven.
Wat gebeurt er met Gods Woord in de prediking?
Gods Woord wordt verklaard en toegepast.
Wat mogen we bij de exegese niet uit het oog verliezen?
De eenheid tussen het Oude – en het Nieuwe Testament.
Wat wil het zeggen dat de prediking moet zijn analogia Scriptura?
De tekstuitleg mag nooit in strijd zijn met de Heilige Schrift zelf.
Wat wil het zeggen dat de prediking moet zijn analogia Fidei?
De tekstuitleg moet in overeenstemming zijn met het geheel van de geloofsleer.
Wat valt te zeggen over de indeling van de stoffen?
Er zijn verschillende indelingen mogelijk: lering, wederlegging, verbetering, onderwijzing en vertroosting. Een indeling die meer ingang vond is: didactische stoffen, protreptische stoffen (aansporing, vermaning), empoëtische stoffen (emoties oproepen of tot zwijgen brengen).
Welke indeling kunnen we maken als het gaat over de vorm van de stof?
Er kan sprake zijn van historische stoffen, geschiedenissen, gelijkenissen, allegorieën, analogieën, typologieën, allegorieën en profetieën.
Noem eens enkele regels voor de exegese.
Bijvoorbeeld: lezen wat er staat, let op de context van de tekst, let op overeenkomstige teksten, enz.
Waar moet een in de uitleg ook rekening mee worden gehouden?
Met allerlei verschijnselen, zoals Beeldspraak: metonymia, metafoor, personificatie, allegorie, synesthesie. Stijlfiguren: retorische vraag, vergelijking, parallellisme, hyperbool, ellips, zeugma, eufemisme, ironie, litotes e.d. Symboliek: getallen, kleuren, dieren.
Mag de tekst ook worden vergeestelijkt?
Dat mag niet als de tekst letterlijk bedoeld is.
Wat mag men wel doen uit een geschiedenis?
Men mag daar geestelijke lijnen uit trekken.
Is het erg als de exegese niet klop?
Ja, want als de exegese niet klopt, komt de bevinding op losse schroeven te staan.
Hoe kan een stof in de prediking behandeld worden?
Dit kan analytisch en thematisch.
Hoe kenmerkt zich de prediking van onze Hollandse oudvaders?
Deze prediking was sterk analytisch en verklarend.
Hoe wordt de toepassing van de preek bepaald?
De toepassing wordt bepaald door de tekst.
Waar moet de toepassing rekening mee houden?
Dat er verschillende hoorders in de kerk zijn; bekeerd en onbekeerd, onverschillig en ernstig, bekommerd en bevestigd.
Wat is het doel van de Schriftprediking?
In de eerste plaats de eer van God.
Staat het behoud van de hoorders niet altijd op de voorgrond?
Nee, Jesaja kreeg de opdracht om te prediken met de woorden: ‘Maakt het hart dezes volks vet en maakt hun oren zwaar en sluit hun ogen, opdat het niet zie met zijn ogen, noch met zijn oren hore, nog met zijn hart versta, noch zich bekere, en Hij het geneze’.
Wanneer doet het woord der prediking kracht?
Alleen door de Heilige Geest.
3. De hoorders van de prediking
De hoorders van de prediking
Tot wie komt de prediking van het heil?
Tot de gemeente.
Hoe ziet de prediker zijn gemeente?
Dat hangt af van zijn verbondsbeschouwing.
Hoe zien wij de gemeente?
Als kaf en koren met allerlei schakeringen.
Is dit Bijbels?
Ja, Gods Woord onderscheidt rechtvaardigen en goddelozen, onkruid en tarwe, wijze en dwaze maagden, kinderen Gods en kinderen des duivels (1 Joh. 3).
Moet de boodschap zich aanpassen aan de hoorders?
Nee, de boodschap is niet afhankelijk van de hoorders. DL II,5: De belofte des Evangelies moet zonder onderscheid verkondigd en voorgesteld worden, met bevel van bekering en geloof.
Moet de boodschap rekening houden met de hoorders?
Ja, de prediking komt immers tot de hoorders en is bestemd voor de hoorders.
Wat is prediken?
Prediken is de sleutel van het Woord hanteren. (Zd. 31)
Hoe dient de prediker te separeren?
Naar staat en stand.
Hoeveel staten kunnen er zijn?
Twee, dood en leven.
Hoeveel standen kunnen er zijn?
Velerlei. Er is veel onderscheid tussen de onbekeerden: onverschilligen, gevoeligen, hyprocrieten. Er is ook veel onderscheid tussen Gods kinderen (lammeren, schapen enz.).
Is er onderscheid tussen gelovigen?
Ja, er is vierderlei geloof: historieel-, tijd-, wonder- en zaligmakend geloof.
Behoort separeren tot de taak van de prediker?
Ja, het staat in het bevestigingsformulier: ‘en he toe-eigenen, zo in het gemeen, als in het bijzonder’.
Moeten Gods kinderen onder de prediking alleen vertroost worden?
Nee, de prediking heeft ook een ontdekkende werking.
Waar moet de prediker zich van bewust zijn?
Dat hij geen hartenkenner is.
Welke raad gaf Calvijn aan predikanten?
Hij gaf hun de raad een duplex vox (een dubbele stem) te gebruiken: schapen opvangen en vergaderen, en onwilligen weerstaan.
Is een separerende prediking een christenprediking?
Nee, een separerende prediking is juist voluit Christusprediking. In de separerende prediking functioneren de ambten van Christus.
In welke boeken zien we dat onze vaderen separeerden?
Bijv. Het Gekrookte Riet van Smytegelt, het ABC van Comrie en de Toetsteen van Van der Groe.
Wat gebeurt er als de separerende prediking verdwijnt?
Dan krijgt de prediking een verbondsmatig karakter.
Moeten er voor de kinderen geen aparte preken worden gehouden?
De preken moeten niet worden afgestemd op een bepaalde categorie hoorders. (ouderen, kinderen, studenten, eenzamen enz.). Men moet niet scheiden wat God heeft samengevoegd.
Wat is het doel van de prediking?
De οικοδομή (= opbouw) van de gemeente des Heeren (Ef 4:13); onderwijzing, vermaning en vertroosting (1 Kor 14:3); en boven alles de verheerlijking Gods, als einddoel van alle dingen.
Moet een prediker ook strijden voor de waarheid?
Ja, een prediker moet tegensprekers wederleggen en de mond stoppen. (Titus 1:9)
4. De voorbereiding van de prediking
De voorbereiding van de prediking
Wat is het voornaamste werk in de voorbereiding van de preek?
Aan het maken van een preek (rhetorica: de praeparatio) gaat het zoeken van het Aangezicht des Heeren vooraf, de verborgen omgang met Christus, de diepe afhankelijkheid van de bediening en leiding van de Heilige Geest.
Waar moet de prediker zich van bewust zijn tijdens de voorbereiding?
Dat het in de prediking gaat om explicatie en applicatie: verklaring en toepassing.
Wat is het ambachtelijke in het maken van de preek?
De methodiek van de exegese, het zich eigen maken van een bepaalde methode bij de exegetische voorbereiding.
Wat moet de exegeet als eerste doen?
De exegeet moet zoeken naar de kleinste eenheid voor exegese. Van de grootste eenheid (Bijbel) naar steeds kleinere eenheden. De kleinste eenheid kenmerkt zich erdoor dat zij niet verder kan worden opgedeeld in perikopen.
De Bijbel is toch al opgedeeld in perikopen?
Op de indeling in hoofdstukken kan men wel vaak, maat niet altijd vertrouwen.
De hoofdstuk- en vers-indeling is niet geïnspireerd. De handschriften zijn niet verdeeld in verzen. Bij sommige hoofdstukken valt de gebrekkige indeling op.
Wat heeft de exegeet als tweede te doen?
Het lezen van de perikoop in de oorspronkelijke taal. Hij moet zich richten op de ‘grondtekst’. Het voorwerp van de exegese is de tekst en niet het commentaar.
Wat is fundamenteel voor een goede exegese als het gaat over de ‘grondtekst?’
Nauwkeurig lezen wat er staat. Uit de grondtaal blijkt al heel snel wie bijvoorbeeld het onderwerp en wie/wat het lijdend voorwerp is in de tekst. Bijv. Luk. 13: Strijdt gij om in te gaan. Deze eis geldt zowel onbekende als bekende Bijbelgedeelten.
Hoe ziet de volgende stap eruit?
Inzicht in de vertaling(en) van de tekst. Ook onze Statenvertaling, die de meest zuivere is het Nederlandse taalgebied, kent niet alle werkwoord nuanceringen die wij kennen (bijv. imperfectum, aoristus). Denk hierbij ook aan het gebruik van synoniemen en woordspelingen in de tekst.
Wat heeft de prediker tot nu toe eigenlijk gedaan?
Hij heeft de werkelijke betekenis, de bedoeling, van de tekst onderzocht vanuit de Bijbel zelf, de tekst dus (tekstkritisch) vastgesteld. Een belangrijk punt hierbij is het ook na het lezen van de grondtekst, het bestuderen van de kanttekeningen.
Waar komt de verbi divini minister (de dienaar des Woords) gaandeweg achter?
Dat hij zelf allerlei vragen heeft/krijgt bij de tekst of perikoop. Deze heeft hij nodig om te voorkomen dat hij deze tijdens de preek krijgt of de gemeente straks met vragen naar huis stuurt.
Waar blijven de commentaren in dit geheel tijdens de preekvoorbereiding?
Als men te vroeg aan het gebruik van commentaren begint, benadert men de tekst niet met z’n eigen vragen, maar met die van de schrijver van het commentaar.
Bekende teksten leveren exegetisch natuurlijk niet veel vragen op?
Stelt u uzelf maar eens een paar vragen bij Luk. 2:1-7.
Staan alle antwoorden op de vragen in de commentaren?
De prediker speurt eerst zelf – biddend – in de Schrift. Vergelijkend ook Schrift met Schrift. Daarnaast zijn commentaren er niet voor niets. De prediker weet dat bijbelcommentaren hun eigen Schriftbeschouwing hebben. Daarnaast weet hij zich goed thuis in onze belijdenisgeschriften.
Wat te doen als commentaren elkaar tegenspreken?
Commentaren en de argumenten van hen leren ‘wegen’. Ook onderscheid maken
tussen meditatieve en wetenschappelijke commentaren. Naast commentaren zijn
er ook andere specifieke werken rond een bepaald thema.
Wat volgt op deze belangrijke stap in de voorbereiding van de preek?
Dispositio (rangschikking), elocutio (uitwerking), memoria (het zich eigen maken) en actio (de uiteindelijke preek). Bij de elocutio is ook de toepassing essentieel!
Wat zegt Paulus in 2 Kor. 2:16b? En wie is tot deze dingen bekwaam? Dat geeft afhankelijkheid en opzien tot Hem Die de opdracht daartoe gaf. Zie in dit verband ook Jes. 53:10b.
5. De prediker
De prediker
Welke schildering geeft Bunyan over de persoon van de prediker?
In het huis van Uitlegger zag Christen een afbeelding van een zeer deftig persoon aan de muur hangen, wiens ogen hemelwaarts geheven waren; het Boek der boeken had hij in de hand en de wet der waarheid was op zijn lippen en de wereld achter zijn rug. Hij stond, alsof hij met de mensen pleitte en had een gouden kroon boven zijn hoofd.
Wat is in de eerste plaats vereist voor de prediker van het heil?
Een Goddelijke roeping.
Welke namen zijn er zoal voor de predikers van het heil?
Boden, gezanten, leraars, dienaars van Christus, dienaars des Woords.
Wat maken deze namen duidelijk?
Dat de prediker niet spreekt op zijn eigen gezag, maar in naam van zijn Zender.
Wat zegt dit over de eigen ervaringen en meningen van de prediker?
Deze mogen nooit leidend zijn.
Wat is de prediker in vergelijking met zijn Zender?
Hij is slechts een instrument in de handen van zijn Zender.
Welke beelden kent de Bijbel?
Het beeld van de zaaier, van de herder, van de wachter, van de vissers, van de bouwlieden, van de akkerlieden, van de krijgsknechten.
Wat vereist de prediking van de prediker?
Kennis van onder andere: 1. De Heilige Schrift, 2. De Belijdenis, 3. De verborgenheden des geloofs, 4. De toestand van de gemeente.
Wat dient een prediker vooral te beseffen als hij op de preekstoel staat?
Dat hij voor Gods aangezicht staat.
Wat is de plicht voor een prediker met het oog op de tekstkeuze?
Dat hij zich niet laat leiden door voorkeuren, maar de volle raad Gods predikt.
Hoe moet de prediker het Woord verkondigen?
Niet als een postbode, maar hij moet het Woord als het ware opgegeten hebben.
Mag de prediking van het heil een persoonlijk stempel dragen?
Het persoonlijke element kan en behoeft niet uitgesloten te worden. De apostel spreekt over verscheidenen der gaven.
Heeft de subjectiviteit van de prediker ook grenzen?
Ja, het persoonlijke element mag nooit over de boodschap heersen.
Wordt de prediker geïnspireerd?
De geroepen prediker wordt niet geïnspireerd, maar wel verlicht door de Heilige Geest.
Wat is de taakomschrijving van de prediker van het heil?
Volgens het bevestigingsformulier vierderlei:
Eerstelijk, dat zij des Heeren Woord, door de Schriften der Profeten en Apostelen geopenbaard, grondig en oprechtelijk aan hun volk zullen voordragen, en het toe-eigenen, zo in het gemeen als in het bijzonder, tot nuttigheid der toehoorders, met onderwijzen, vermanen, vertroosten en bestraffen, naar eens iegelijks behoefte, verkondigende de bekering tot God, en de verzoening met Hem door het geloof in Jezus Christus, en wederleggende met de Heilige Schrift alle dwalingen en ketterijen, die tegen deze zuivere leer strijden.
Ten tweede is het ambt der herders, de openbare aanroeping van Gods Naam te doen vanwege de gehele gemeente.
Ten derde is hun ambt de sacramenten te bedienen, die de Heere heeft ingesteld tot zegelen Zijner genade;
Ten laatste is het werk van de dienaars des Woords, de gemeente Gods in goede tucht en orde te houden en te regeren, op zulke manier als de Heere geordineerd heeft.
Waarin moet de prediker een voorbeeld zijn?
Het formulier te bevestiging noemt: in het woord, in wandel, in liefde, in den geest, in geloof, in reinheid.
Waarin moet de prediker aanhouden?
Het formulier ter bevestiging noemt: ‘Houd aan in het lezen, in het vermanen, in het leren; en verzuim de gave niet die u gegeven is’.
Hoe dient de gemeente te staan tegenover de prediker van het heil?
Het formulier zegt daarvan: ‘En gijlieden ook, geliefde Christenen, ontvangt dezen uw dienaar in den Heere met alle blijdschap, en houdt de zodanigen in grote waarde. Gedenkt dat God Zelf u door hem aanspreekt en bidt’.
Welke zegen brengt dit voor de hoorders met zich mee?
‘Dit doende, zal het geschieden dat de vrede Gods zal komen in uw huizen, en dat gijlieden, die dezen aanneemt in den naam eens profeten, eens profeten loon zult ontvangen, en door zijn woord in Christus gelovende, door Christus zult beërven het eeuwige leven’.
6. Gereformeerde prediking
Gereformeerde prediking
Wat verstaan we onder Gereformeerde prediking?
De Gereformeerde prediking is de prediking die teruggaat op de reformatie.
Waaraan kan die prediking getoetst worden?
Aan Gods Woord en aan de drie formulieren van enigheid.
Zijn er ijkpunten te noemen voor de Gereformeerde prediking?
Heel kort samengevat is de inhoud: één Naam, twee wegen en drie stukken.
Is er vanuit de Reformatie nog een nadere omschrijving te geven?
Ja, kenmerkend zijn de vijf punten van het Calvinisme.
a. De mens is totaal verdorven door de zonde. Rom 5:12, 2Tim 2:25, Mark 4:11, 1Kor 2:14, Ps 51:5, Ge 6:5 enz.
b. God heeft Zijn kinderen uitverkoren: Joh. 15:6, Ro 9:21, Ro 9:15, Ef 1:4-5.
c. Christus is gestorven voor Zijn volk en Hij bidt voor hen: Rom. 4:25, Joh 10:15.
d. Het openen van het gesloten hart is Gods werk, noodzakelijk en mogelijkheid van wedergeboorte. Rom 8:14, Joh 6:37, Joh 6:44, Joh 6:45, Gal. 1:15, 1Petr. 2:9, 1Petr. 5:10 enz.
e. Geen van Gods kinderen kan nog verloren gaan: Rom 8:27, Filip. 1:6, Joh 6:39, Rom 8:1 enz.
Welke zeven punten geeft ds. L. Vroegindewey van de Gereformeerde leer?
a. Het gezag van de Heilige Schrift.
b. De onmacht van de mens.
c. De vrijmacht Gods.
d. De algenoegzaamheid van Christus.
e. De onverdienstelijkheid van het geloof.
f. De gehoorzaamheid van de Kerk aan Christus.
g. De ere Gods is het hoofddoel des levens.
Welke lijnen trekt ds. A. Vergunst zoal als hij schrijft over het theologisch eigenen van de Gereformeerde Gemeenten?
a. Het werk van de Drieenige God
b. Welmenende aanbod van genade
c. Inwendige roeping
d. De drie stukken van de orde des Heils
Wat is voor de prediking onder ons ook van belang?
De uitspraken, die de Generale Synode in 1931 heeft gedaan over het Verbond.
a. Dat het Verbond der Genade staat onder beheersing van de uitverkiezing ter zaligheid, dat het wezen des verbonds daarom alleen geldt den uitverkorenen Gods en nooit gelden kan het natuurlijke zaad. Dat aard en wezen van het Verbond der Verlossing en Verbond der Genade één zijn en niet twee. In wezen is het één Verbond.
b. Dat de heilige Schrift slechts spreekt van twee Verbonden in betrekking tot des mensen eeuwigen staat, n.l. het Verbond der Werken en het Verbond der Genade.
c. Dat wat het wezen des Verbonds betreft, de Heilige Schrift alleen spreekt van twee Hoofden; Adam hoofd van het Verbond der Werken, Christus Hoofd van het Verbond der Genade, volgens Rom. 5:12-19; 1 Cor. 15:22, enz.
d. Dat een verbond in zijn wezen twee partijen kent; dat gelijk God met Adam, als vertegenwoordigend hoofd van al zijn zaad, het Verbond der Werken heeft opgericht, alzo met Christus, als het vertegenwoordigend Hoofd van al de Zijnen, het Verbond der Genade is opgericht, terwijl het (subjectief) wordt opgericht met de uitverkorenen, als zij door wedergeboorte en geloof in de tijd in dat verbond worden ingelijfd. e. Dat het Verbond der Genade van God een bediening heeft ontvangen, een openbaringsvorm, die wisselde en die meerderen omvat dan de uitverkorenen Gods. Deze laatsten echter alleen zijn wezenlijk in het Verbond begrepen.
f. Dat de verantwoordelijkheid van elk mens wortelt in de schepping. Geschapen naar Gods beeld, eist God van de gevallen mens Zijn beeld terug. En die verantwoordelijkheid is groter naarmate God met hem bemoeienissen maakt. In het bijzonder wordt de verantwoordelijkheid groter door de ernstige aanbieding van Christus en de verbondsweldaden in het Evangelie, als blijkt uit vele plaatsen als: Ezech. 33:11; 2 Cor. 5:20; Matth. 23:37; Luk. 10:13-15; Joh. 3:36, 5:40; Openb. 22:17, enz.
Welke kernpunten zullen dus onder ons in de prediking telkens weer terugkeren?
Punten zoals de doodstaat van de mens, Gods welbehagen, het voorstellen van de genade, de levendmaking, het zondaar worden voor God, de (toeleidende) weg tot Christus, de openbaring van Christus, de algenoegzaamheid van Christus, de weg met Christus, de weg der bekering enz.
Waarin wordt een heldere omschrijving gegeven van de gereformeerde bevinding?
In de twaalf bijlslagen, die Thomas Boston noemt in de Viervoudige Staat. In deze bijlslagen tekent Boston hoe een zondaar bevindelijk overgaat van Adam in Christus.
Welk evenwicht wordt er zoal gezocht in deze prediking?
In de verklaring van wat het is, de uitleg van hoe het gaat en de vraag wie het betreft. In ieder geval dient er voor allen een boodschap te zijn.
7. Trinitarische prediking
Trinitarische prediking
Wat betekent het woord trinitarisch?
Trinitarisch heef te maken met de triniteit, dat is de drie-eenheid.
Waarom moet er trinitarisch gepreekt worden?
Er moet trinitarisch gepreekt worden, omdat de Schrift trinitarisch spreekt.
Wat belijden wij van de leer der drie-eenheid?
We belijden in de geloofbelijdenis van Athanasius (333) dat wij de Eenheid in de Drieheid en de Drieheid in de eenheid eren. Eenieder die dit niet leert zal zonder twijfel voor eeuwiglijk verloren gaan.
Waar gaan alle dwalingen op terug rondom de triniteit?
Men doet of tekort aan de drieheid of men doet tekort aan de eenheid.
Wat belijdenis we nog meer aangaande de triniteit?
We belijden ook dat Gods kinderen de werkingen van de onderscheiden Goddelijke Personen in zich gevoelen (NGB art. 9).
In welke twee opzichten dient de triniteit dus onderscheiden te worden?
De triniteit dient zowel exegetisch als bevindelijk onderscheiden te worden.
Welke werking van God de Vader wordt bijvoorbeeld in het hart ervaren?
Bijvoorbeeld de trekkende werking: Joh. 6:44
Welke werkzaamheid wordt vooral aan de Vader toegeschreven?
De Vader is vooral de Handhaver van het Goddelijk recht.
Welke werking van God de Zoon worden bijvoorbeeld in het hart ervaren?
De werkingen van God de Zoon hebben alles te maken met Zijn Profetisch ambt, Priesterlijk ambt en Koninklijk ambt.
Hoe leert men de Zaligmaker aanvankelijk kennen?
Men de Zaligmaker aanvankelijk kennen in Zijn Profetische bediening.
Welke werking God de Heilige Geest wordt bijvoorbeeld in het hart ervaren?
De overtuigende werkingen van zonde, gerechtigheid en oordeel (Joh. 16:8-11).
Waar is het werk van de Heilige Geest altijd op gericht?
Op de verheerlijking van Christus. Joh. 16:14.
Wat gebeurt er als de prediking niet trinitarisch is?
Als de prediking niet trinitarisch is wordt bijvoorbeeld het komen tot Christus losgemaakt van de verkiezing des Vaders en de toepassing des Geestes.
Kunnen Gods kinderen de onderscheiden Personen ook zelf onderscheiden?
Aanvankelijk leven Gods kinderen in dat zij tegen God gezondigd hebben. Hoewel wij verstandelijke kennis van de drie Personen hebben worden Zij pas in de geloofoefeningen gekend.
Waar leert men God de Zoon kennen?
Men leert God de Zoon kennen als Hij Zich als Zaligmaker openbaart.
Waar leert men God de Vader als Vader kennen?
God de Vader wordt als Vader gekend als er geestelijke kennis is van de opstanding van Christus.
Mag men God daarvoor niet als Vader aanspreken?
Zeker mag men God in Christus als Vader aanspreken, hoewel het opmerkelijk is dat de discipelen dat niet doen. Christus spreekt wel over hun Vader in de hemel, maar zij belijden in Johannes 14 de Vader nog niet te kennen.
Waar leert men God de Heilige Geest als Persoon kennen?
De werkingen van de Heilige Geest beginnen in de wedergeboorte. De Persoonskennis van de Heilige Geest verkrijgt men als het heil van Pinksteren wordt toegepast aan het hart.
Wat moeten we met betrekking tot de Persoon van Jezus goed voor ogen houden?
We moeten voor ogen houden dat we niet uit Jezus gevallen zijn, maar uit God. Evenzeer zal het werk van Jezus daarop gericht zijn dat de zondaar weer teruggebracht wordt in de verzoening met God.
Hoe blijkt de blindheid van de godsdienstige mens rondom de triniteit?
De blindheid blijkt daarin dat men soms over Jezus spreekt alsof er geen God is, of over God spreekt alsof er geen Jezus is (citaat ds. G.J. van Aalst).
Wat is dus in de prediking vereist aangaande de triniteit?
In de prediking is vereist dat men het onderscheid tussen de Personen Gods en hun werken tot Zijn recht laat komen.
Wat is het nut van de geestelijke verdieping in de triniteit?
Het nut is dat we met Paulus kunnen zeggen: ,,Want de zaligheid is ons nu nader dan toen wij eerst geloofd hebben” (Romeinen 13:11).
8. Christocentrische prediking
Christocentrische prediking
Wat betekent het woord Christocentrisch?
Christus in het centrum.
Is de Christusprediking niet strijdig met de trinitarische prediking?
Nee Christus dient gepredikt te worden vanuit het welbehagen van de Vader en in nauw verband met het werk van de Heilige Geest.
Is een Christusprediking Schriftuurlijk?
Ja, Paulus zegt: ”Ik heb niet voorgenomen iets te weten onder u, dan Jezus Christus, en Dien gekruisigd” is wat dat betreft duidelijk genoeg (1 Korinthe 2:2).
Wat is Christusprediking niet?
Christusprediking is nog geen Christusprediking omdat de naam van Jezus veel wordt genoemd.
Welk verkeerd beeld bestaat er van Christusprediking?
Het beeld dat Christusprediking niet te veel zou mogen uitweiden over de ellendekennis, maar daarin bestaat dat wordt opgeroepen om tot Christus te gaan.
Wat is Christusprediking dan wel?
Ds. Moerkerken geeft de volgende definitie: ‘Het is die prediking, waarin Hij gepredikt wordt zoals Hij waarlijk is als de Gezondene van de Vader, als de eeuwige Borg, als Zaligmaker en tot Profeet, Priester en Koning Gezalfde, als God en mens in één Persoon, als de vernederde Middelaar in de gangen van Zijn lijden, als de Verhoogde aan ”s Vaders rechterhand. Maar óók zoals Hij Zich bekendmaakt in het leven van de Zijnen; zoals Hij door Zijn Geest in een weg van schuldovertuiging en ontdekking plaats maakt voor Zichzelf; zoals Hij functioneert in Zijn ambten in het leven van Zijn volk’.
Wat maakt prof. Wisse duidelijk in ‘De ambten van Christus?’
Prof. Wisse maakt hier duidelijk, dat in de prediking moet doorklinken hoe Christus “functioneert” in de harten van Zijn kinderen.
Is het voldoende dat Christus in het Evangelie wordt geopenbaard?
Nee, Christus zal ook in ons hart geopenbaard moeten worden.
Is Christusprediking voorwaardelijk?
Nee, Christusprediking is onvoorwaardelijk.
Waar zal in de Christusprediking zeker aandacht voor zijn?
Voor de toeleidende weg tot Christus; n.l. ‘hoe de zondaar tot Christus komt’.
Is er een tegenstelling tussen Christusprediking en Christenprediking?
Zoals een bruidegom geen bruidegom is zonder bruid en een herder geen herder is zonder schapen, zo kunnen Christus en de Zijnen niet worden gescheiden.
Waar moeten we wel voor waken?
Wij moeten waken voor een schijnbaar bevindelijke prediking, waarin wel veel dierbare gestalten en zielentoestanden worden opgesomd, maar waarin de verkondiging van de enige grond van zalig worden, ontbreekt.
Wat schrijft ds. Kersten ‘De gelovige verwachting (475) over een spanningsveld?
Doch dan dreigt gevaar, ook onder ons; het gevaar, dat men zoekt een ”bevindelijke” prediking, die van Christus zwijgt, die opbouwt in gestalten en zalig spreekt op tranen. Neen, ik voer geen pleit voor de bloot voorwerpelijke prediking, die het hart koud laat, en de kerk versteent; waarin de ernstige vermaning van de onwedergeborene veelal ontbreekt; en van de bevinding der heiligen gezwegen wordt; een prediking die al te zeer in ons vaderland doordrong en onberekenbare schade aanrichtte. Maar ook een tegenovergestelde prediking, die opbouwt in bevindingen, en van het Woord van Christus losweekt en van Hem als de enige grondslag zwijgt, is te schuwen”.
Is er een tegenstelling tussen een separerende prediking en Christusprediking?
Nee, Christusprediking separeert juist heel duidelijk naar staat en stand.
In welk opzicht kan Christusprediking scherp genoemd worden?
De Christusprediking snijdt alles buiten Christus weg.
Door wie wordt dat als pijnlijk ervaren?
Door degenen die grond zoeken in hun tranen, bevindingen, gestalten enz.
In welk opzicht kan de Christusprediking ruim genoemd worden?
De Christusprediking biedt ruimte van zaligheid voor de grootste der zondaren.
In welk opzicht is de Christusprediking jaloersmakend?
De Christusprediking schildert Christus als de algenoegzame Zaligmaker.
Aan wie mag Christus verkondigd worden?
Aan heel de gemeente.
Voor wie zal Christus waarde krijgen?
Alleen voor arme zondaren.
9. Pneumatologische prediking
Pneumatologische prediking
Wat betekent pneumatologisch?
De pneumatologie is de leer van de Heilige Geest. Het Griekse woord “pneuma” heeft de betekenis van ‘wind, adem, geest’.
Wie is de Werkmeester van het geloof?
De wonderbare Werkmeester van het geloof is de Heilige Geest (DL ¾ par. 16).
Wat is deze leer voor de mens?
Vernederend. Wij kunnen grote dingen tot stand brengen, maar niet het geloof.
Hoe wordt de Heilige Geest ook genoemd?
De Toepasser van de weldaden, die Christus heeft verdiend.
Hoe doet de Heilige Geest dat?
Bijvoorbeeld door de wereld te overtuigen van zonde, gerechtigheid en oordeel.
Zijn er meer werkingen van de Heilige Geest te noemen?
De Heilige Geest wederbaart, onderwijst, werkt liefde, leert bidden, leidt in de waarheid, schenkt wijsheid, verheerlijkt Christus, troost, vernieuwt of heiligt, verzegelt de genade, geeft vrijmoedigheid.
Hoe werkt de Heilige Geest?
De Heilige Geest werkt middellijk. Hij bedient Zich altijd van de Schrift.
Wat zegt Erskine over het gebruik van de middelen?
Erskine zegt: ‘Als u zo zorgeloos bent, bedenk dat op de Pinksterdag er 3000 onder de prediking werden bekeerd en maar één op de weg naar Damascus.
Wat is een pneumatologische prediking?
De pneumatologische prediking heeft oog voor de wijze waarop de Heilige Geest het heil werkt in de harten van zondaren.
Beschrijft de pneumatologische prediking alleen deze wijze?
De pneumatologische prediking wordt ook door de Heilige Geest gebruikt.
Is het voldoende als de werkwijze van de Heilige Geest wordt beschreven?
Nee, de Heilige Geest moet Zich paren aan het Woord. Zonder deze werking van de Heilige Geest blijft het hart gesloten voor het Woord.
Weten wij hoe de Heilige Geest de weldaden toepast?
Ja, dat weten wij uit de Heilige Schrift. Daarin is de prediking gebonden.
Vinden we hier voorbeelden van in de Schrift?
Paulus zegt in 1 Thess. 1:5 dat zijn evangelie ‘niet alleen in woorden is geweest, maar ook in kracht, en in de Heilige Geest, en in veel verzekerdheid’.
Wat betekent het dat de prediking was in de Heilige Geest?
Dat betekent dat de Heilige Geest de hoorders overtuigde en zorgde voor vrucht.
Wat is te zeggen over de verhouding van Woord en Geest?
Men mag Woord en Geest niet scheiden, maar ook niet laten samenvallen.
Waaruit blijkt het nauwe verband van de Heilige Geest en de prediking?
De prediking is verklaring en toepassing van de Heilige Schrift. De Heilige Schrift is geïnspireerd door de Heilige Geest.
Wat vereist dit van de prediker?
Dit vereist dat de prediking is naar de zin en mening van de Heilige Geest.
Welk gewicht geeft dat aan de prediking?
Door de prediking spreekt de Geest tot de gemeente: ‘Wie oren heeft, die hore wat de Geest tot de gemeenten zegt!’.
Welk karakter heeft de pneumatologische prediking?
Deze prediking heeft een separerend karakter. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vlees en geest, tussen algemene en bijzondere werkingen.
Wat is het karakter van een niet pneumatologische prediking?
Een niet pneumatologische prediking is algemeen en zeer oppervlakkig.
Waar heeft de pneumatologische prediking ook oog voor?
Voor de vruchten van de Heilige Geest. Maar de vrucht des Geestes is liefde, blijdschap, vrede, lankmoedigheid, goedertierenheid, goedheid, geloof, zachtmoedigheid, matigheid. Galaten 5 vers 22.
Kan een pneumatologische prediking ook ontaarden?
Ja, deze kan ontaarden in een charismatische prediking.
Welke uitdrukking kennen we nog uit de vroege kerk?
Veni Creator Spiritus, Kom Schepper Geest.
Welk perspectief heeft de pneumatologische prediking?
De prediking zal niet ledig wederkeren, maar doen wat God behaagt.
10. Appellerende prediking
Appellerende prediking
Wat betekent appelleren?
Appelleren wil zeggen een appel doen op hoorders in de klem van gericht en genade.
Waar vinden we dit element bijvoorbeeld bij Paulus?
Paulus schrijft in 2 Kor. 5:11 ‘Wij dan wetende de schrik des Heeren, bewegen de mensen tot het geloof’.
Wat zegt onze belijdenis over het appel?
De DL spreken in 2:5 over het ‘bevel van bekering en geloof’.
Welke gedachte kom je vandaag vaak tegen?
De gedachte dat de prediking voornamelijk uit appél dient te bestaan.
Waarom is deze gedachte onterecht?
De prediking heeft meerdere functies. Christus sprak: ‘Onderwijst al de volken’ (Matth. 28:19).
Wat gebeurt er met het begrip appelleren?
Het begrip wordt verengd tot de oproep tot bekering en de nodiging tot het heil.
Mag de prediking ook beschrijvend zijn?
De prediking van Gods Woord is altijd een appel, direct of indirect.
Wat valt de zeggen over de prediking van Christus?
De prediking van Christus bestond zeker niet alleen uit nodigingen. Christus heeft ook heel veel gewaarschuwd: ‘Wacht u voor ….’, ‘Strijdt om in te gaan’, ‘Gaat in door de enge poort’.
Wat mag de prediking in ieder geval niet zijn?
De prediking mag niet vrijblijvend zijn.
Wat houdt de appellerende prediking niet in?
Appellerende prediking mag niet tot gevolg hebben dat er vermogens in de mens worden gelegd.
In welk opzicht wordt het Schriftgedeelte van de wenende Jezus (Matth. 23:37-39; Luk. 13:34, 35 en 19:41-44) vaak verkeerd gebruikt?Jezus doet geen appel waarbij de beslissing bij de mens wordt gelegd. Jezus heeft willen bijeenvergaderen, maar Hij vergadert ook werkelijk bijeen. Hij zegt daarom: ‘maar nù is het verborgen voor uw ogen’.
Jeremia wordt ook vaak als voorbeeld gesteld, omdat hij als herder achter de hoorders heeft aangedrongen?
Jeremia zegt niet dat hij achter de hoorders heeft aangedrongen, maar dat hij achter de Heere heeft aangedrongen: ‘Ik heb toch niet aangedrongen, meer dan een herder achter U betaamde; ook heb ik de dodelijke dag niet begeerd. Gij weet het; wat uit mijn lippen is gegaan, is voor Uw aangezicht geweest’ (Jer. 17:16).
In welk verband staat de nodigingen van de Heere Jezus vaak?
In het verband van de menselijke onwil en de straf daarover.
Wat is Zijn appel dus niet?
Zijn appèl wekt geenszins de verwachting dat de mens voor Jezus kan kiezen.
Wat wil de uitdrukking zeggen dat de onwil voor de onmacht gaat?
Deze uitdrukking laat zien hoe diep we gevallen zijn. Zelfs de wil ontbreekt.
Welk onderscheid is in dit verband ook belangrijk?
Het onderscheid tussen de nodiging tot het heil en het delen in het heil.
Hoe zullen ontdekte zondaren dit ervaren?
Ontdekte zondaren hebben geen handen om aan te nemen en geen voeten om te gaan.
Wat kan de bedoeling van een gunnende prediking niet zijn?
De bedoeling van een gunnende prediking kan niet zijn om mensen op te bouwen in eigen vermogens.
Waar moet een appellerende prediking mee rekenen?
Een appellerende prediking moet rekenen met de toepassende werking van de Heilige Geest.
En hoe is de toepassende werking van de Heilige Geest te kenmerken?
De Heilige Geest werkt altijd wederbarend, ontdekkend, en plaatsmakend.
Wat valt te zeggen over de uitdrukking dat veel appelleren veel vrucht geeft?
Deze uitspraak houdt geen rekening met de diepte van de ellende. Er is meer nodig dat een hartelijke nodiging.
Wat zal in ieder geval het gevolg zijn van de appellerende prediking?
De appellerende prediking vergroot onze verantwoordelijkheid.
11. Voor/onder-werpelijke prediking
Voor/onder-werpelijke prediking
Wat is een voorwerpelijke prediking
In een voorwerpelijke prediking wordt behandeld hoe het heil verworven is.
Wat is een onderwerpelijke prediking?
In een onderwerpelijke prediking wordt behandeld hoe het persoonlijk wordt beleefd.
Is voorwerpelijke prediking precies hetzelfde als een Schriftuurlijke prediking?
Nee, de Schrift is ook onderwerpelijk.
Hoe geeft ds. G.H. Kersten het onderscheid aan?
Tot de zaligheid is nodig een wonder buiten ons (voorwerpelijk) en een wonder in ons (onderwerpelijk).
Wat is het wonder buiten ons volgens ds. GHK?
‘Met het wonder Gods buiten ons bedoel ik, het wonder van Gods eeuwige liefde in het schenken van Zijn Eengeboren Zoon Die zich vernederde tot in den dood, ja tot in den dood des kruises; en daarna verrees, en inging in de hemelen om ten goede Zijner uitverkorenen te zitten aan des Vaders rechterhand. In Hem is Zijn volk tot de zaligheid gebracht; in Hem zijn de Zijnen verheerlijkt’.
Wat doet een puur voorwerpelijke prediking?
Een puur voorwerpelijke prediking maakt Christus borgwerk algemeen.
Waar houdt de puur voorwerpelijke prediking geen rekening mee?
Met het werk van de Heilige Geest in ons.
Waar beperkt de toepassing zich toe bij dit soort prediking?
Met moet het aannemen en in Jezus geloven. Ds. I. Kieviet schrijft: ‘De voorwerpelijke prediking springt over alles heen en maakt het geloof een soort afgod, terwijl het evangelie wordt geplaatst over de natuur. De niet-ontdekte, niet verbrijzelde, niet schuldig geworden zondaar wordt als gelovige behandeld Men kweekt een gemeente van gelovigen’.
Wie stelt zich tevreden met de voorwerpelijke prediking?
Mensen met een historieel geloof en ook mensen met een tijdgeloof of een verondersteld geloof.
Hoe veroordeelt ds. G.H. Kersten deze prediking?
‘Een bloot voorwerpelijke prediking is een groot gevaar en stelt vele zielen op een droggrond gerust voor de ontzaglijke eeuwigheid’.
Moet het voorwerpelijke element dan maar ontbreken in de prediking?
Het voorwerpelijke element mag absoluut niet ontbreken.
Wat is een onderwerpelijke prediking?
Een onderwerpelijke prediking beperkt zich tot de bevinding van Gods volk.
Wat zegt ds. G. H. Kersten van de onderwerpelijke prediking?
‘De onderwerpelijke prediking is niet minder gevaarlijk dan de voorwerpelijke’.
Waarom is de onderwerpelijke prediking gevaarlijk?
Deze prediking mist de grond van de zaligheid. De grond ligt niet in het onderwerpelijke, maar in het voorwerpelijke.
Waar leidt de onderwerpelijke prediking volgens ds. G.H. Kersten toe?
Tot gemoedelijkheid en drijven op het gevoel. Vervolgens is deze prediking ‘de oorzaak van veel donkerheid en onvastheid en droeve bekommering over den ziele-staat. Ook wordt dan veel voor bevindelijk leven gehouden, wat met Gods Woord niet overeenstemt; en geeft men te weinig acht op de rechte betekenis van de waarheden, die men zegt dat de Heere in de ziele gaf, doch die dikwijls geheel buiten de mening des Geestes in het Woord gaan. Dat loopt op zelfbedrog. Zulk een vals gemoedelijke stromerij moeten we vrezen’.
Hoe dient de prediking dus te zijn?
De prediking dient voorwerpelijk en onderwerpelijk te zijn. De hoorder beluistert dan hoe het is en hoe het gaat.
Wat ligt in het voorwerpelijke?
In het voorwerpelijke ligt de grond van de zaligheid. Deze ligt in Christus alleen.
Wat ligt in het onderwerpelijke?
In het onderwerpelijke ligt de gemeenschap met Christus en het deelgenoot worden aan het heil.
Wat schrijft ds. I. Kieviet hier verder over?
‘Wij moeten er ons verder voor wachten, om de platgetreden paden te bewandelen en zo de rijkdom des Woords te kort te doen en ons volk niet te onderwijzen. Bevindingen van een bepaalde soort, liggende op een zeer eng begrensd gebied, worden vaak stereotype, eenvormig, herhaald en maken de hoorders dof, zodat ze afstompen’.
12. De vrucht op de prediking
De vrucht op de prediking
Draagt de prediking van het heil vrucht?
De prediking draagt altijd vrucht. Het is of een reuke des doods ten dode of een reuke des levens ten leven (2 Kor. 2:16).
Draagt de prediking ook altijd zaligmakende vrucht?
De gelijkenis van het zaad leert dat een groot deel van het zaad verloren gaat, maar dat ook een deel van het zaad in de goede aarde valt.
Wat is ten diepste alleen maar vrucht te noemen?
Goede vrucht kan alleen zijn wat uit de vereniging met Christus voortvloeit. De Heere Jezus onderwijst dit met de gelijkenis van de Ware Wijnstok.
Wat leert ons die constatering?
Dat er veel voor vrucht gehouden kan worden, dat helemaal geen vrucht is.
Uit welke tekst blijkt dat niet alle vrucht goede vrucht is?
Uit de woorden: ‘Breng dan vruchten voort, der bekering waardig’. Luk. 3:8.
Wat zeggen de D.L. over de vrucht op de prediking?
De Dordtse leerregens maken onderscheid tussen geloof als een gave van God en het ongeloof als de schuld van de mens.
Zijn er verschillende vormen van ongeloof?
Ja, de HC spreekt over hypocrieten en die zich niet met aren harte tot God bekeren (Zd. 30) en over ongelovigen en die zich niet van harte bekeren. Zd.31.
Hoe wordt op kerkvisitatie naar de vrucht gevraagd?
Is er op de bediening des Woords geestelijke vrucht te bespeuren, zoals verootmoediging onder God, droefheid naar God, verbondenheid aan de inzettingen des Heeren, haat tegen de zonde, een verlaten van de wereld en haar begeerlijkheden, honger en dorst naar de gerechtigheid die in Christus Jezus is, opwas in de genade en kennis van de Heere Jezus en andere oefeningen en verzekeringen des geloofs en een heilige wandel in de vreze des Heeren?
Samengevat:
a. Is er beslag van Gods Woord merkbaar?
b. Worden er nieuwelingen in Sion geboren?
c. Worden bij Gods kinderen geloofsoefeningen waargenomen?
Wat maken de bovenstaande vragen duidelijk?
Dat de prediking dient tot werking van het geloof en tot versterking van het geloof.
Is de vrucht altijd direct zichtbaar?
Zoals in de natuur is ook in het geestelijke de vrucht aanvankelijk verborgen.
Waarin bestaat de opwas in het geloof?
In de vermeerdering van de kennis van ellende, verlossing en dankbaarheid. Zo is er bijvoorbeeld een opwas in de kennis van Christus in Zijn namen, ambten, naturen, staten en weldaden.
Is de vrucht op de prediking altijd te herleiden tot de avondmaalgangers?
Het aantal avondmaalgangers is zeker niet bepalend om de vrucht op de prediking aan af te meten. De groei van de avondmaalgangers kan ook een gevolg zijn van een andere visie op wedergeboorte en geloof.
Is de kwaliteit van de prediker medebepalend is voor de vrucht?
De Heere Jezus leerde als machthebbende, maar velen geloofden Zijn prediking niet.
Hoe geeft Paulus het verband aan tussen de prediking en de vrucht?
Ik heb geplant, Apollos heeft natgemaakt, maar God heeft den wasdom gegeven. 1 Kor. 2:6.
Wat valt te zeggen over de gevaren van onze tijd m.b.t het gehoor?
Er wordt wel gesproken over een gehoorcrisis. De concentratie om te luisteren neemt af en mensen luisteren steeds meer selectief.
Welke verantwoordelijkheid ligt er voor de prediker en de hoorder?
Beiden dienen er alles aan te doen dat de boodschap wordt overgedragen.
Is de prediking nutteloos als er geen vruchten zouden zijn?
De prediking dient altijd in de eerste plaats de eer van God.
Ziet de prediker de vrucht ook altijd zelf?
Van de bekende prediker M’Cheyne wordt verteld dat hij zelf weinig zag van de vrucht op zijn prediking, terwijl na zijn vertrek zijn opvolger daar juist veel van mocht zien.
Wat zegt de Heere Jezus hiervan?
‘Want hierin is de spreuk waarachtig; Een ander is het die zaait, en een ander die maait’. Joh. 4:37.
Wat gebeurt er met halmen, die de meeste vrucht dragen?
Deze halmen buigen het meest.