Ds. A. Schot

Genade voor zondige mensen

Zonde en genade: twee woorden die klinken in elke preek. Twee woorden waarvan het van levensbelang is, dat we de betekenis ervan kennen in ons leven. Dominee A. Schot vertelt over de betekenis van die woorden in zijn werk en persoonlijk leven. Dominee A. Schot: “Wie eerlijk over de zonde spreekt, kan ook ruim over de genade spreken.”

Wat zijn zonden nu precies?

“Het woord zonde wordt in de volksmond ook wel gebruikt voor iets dat ‘jammer’ is.  Denk aan een vlek op een nieuw pak of het verlies van je portemonnee. De Bijbelse betekenis van het woord ‘zonde’ gaat veel dieper. De Bijbel kent drie woorden voor zonde in Psalm 32. Het eerste woord wordt vertaald met zonde en betekent ‘doel missen’. Het tweede woord wordt vertaald met ongerechtigheid en betekent: ‘krom, niet overeenkomend met Gods recht’. Het derde woord wordt vertaald met ‘overtreding’ en betekent: ‘opstand, rebellie tegenover God’. We komen al met zonde op deze wereld. We noemen dat erfzonde.”

Hoe ervaart een gelovige zonde en genade?

“Voor de gelovigen geeft de zonde droefheid. Aanvankelijk denken zij dat het nog wel zonder genade kan. Maar hoe dieper de zondekennis, hoe meer waarde het woordje genade krijgt. Uiteindelijk is genade de enige weg nog die overblijft om zalig te worden.”

In hoeverre is zondekennis nodig om genade te ontvangen?

“Wie zelf nog kan betalen heeft geen genade nodig. Zondekennis moet dus zo diep gaan dat wij uitgewerkt raken. Dat raken wij pas, als de Heere ons iets leert van de erfzonde. Als wij Adam worden voor God is het nooit meer goed te maken. We zien de weg tot de genade heel duidelijk in de zondagen 2 tot en met 4 van de Heidelbergse Catechismus. Ik vind het heel mooi dat de eerste zondag in het stuk van de verlossing begint met het erkennen van Gods recht. Dan blijft er nog maar een weg over en dat is genade.”

Wat is de vergeving van zonden?

“Vergeving van de zonde kan alleen in de weg van betaling. God ziet de zonde niet door de vingers. Hij is een rechtvaardig God. De troost van de vergeving gaat dus nooit buiten de Heere Jezus om. Er is alleen genade op grond van recht. Als wij de Heere Jezus mogen leren kennen, mogen we iets proeven van de vergeving. Dan lijken de zonde weg te zijn. Maar er is meer kennis nodig van de Heere Jezus om zekerheid te mogen krijgen over de vergeving. Je ziet dat heel mooi in de christenreis van Bunyan. Het poortje is Christus. Voor het poortje heeft Christen geen rust. Maar ook als hij door het poortje gaat, blijft het pak op zijn rug. Pas als hij bij het kruis komt rolt het pak van zijn rug. Iemand die zo vergeving van zonde krijgt, weet waar zijn zondepak gebleven is. Daarvan zegt David: Welzalig hij wiens zonde zijn vergeven. Dan spreekt de Rechter ons vrij en hoeven wij de straf niet te vrezen.”

 Er wordt weleens gezegd dat wij met twee woorden moeten spreken. Hoe verhouden zonde en genade zich tot elkaar?

“Het heeft geen zin om over genade te spreken als wij niet eerst over zonde spreken. Genade wordt alleen aan schuldigen bewezen. Iemand die geen schuld gevoeld, heeft ook geen enkele behoefte aan genade. Het is nodig dat de zonde ook zonde wordt en de schuld ook schuld. Het is niet genoeg als wij de zonde kunnen omschrijven. We zullen de zonde als zonde moeten leren kennen. Daarvoor is het licht van de Heilige Geest nodig. Als we oppervlakkig over zonde spreken krijgt het woord genade ook een oppervlakkige invulling. Zo iets van ‘foutje, bedankt’. Maar genade heeft een dure prijs gekost. Genade kan alleen bewezen worden als aan Gods recht is voldaan. Daarom heeft de Heere Jezus Zijn bloed gestort. Wie daar iets van leert, zal beseffen dat genade niet goedkoop is.

“Er is nog genade mogelijk voor de grootste der zondaren.”

Wat gebeurt er als één van beiden teveel benadrukt wordt?

“Wie eenzijdig de zonde benadrukt, maakt mensen moedeloos. Wie eenzijdig de genade benadrukt, maakt mensen zorgeloos. Als wij dicht bij de Bijbel blijven, is er in ons spreken evenwicht. De Bijbel is evenwichtig en wie de Bijbel naspreekt, is ook evenwichtig.”

Welke betekenis hebben de woorden zonde en genade voor u persoonlijk?

“De Heere heeft mij stilgezet onder een preek van dominee Smytegelt. Deze preek ging over Johannes 15:2. Alle rank die in Mij geen vrucht draagt, die neemt Hij weg. De Heere liet mij toen zien, dat ik een vruchteloze rank was. Zo’n rank wordt in het vuur geworpen. Vanaf dat moment heb ik geprobeerd om mijzelf te verbeteren. Ik werd heel wettisch en dacht dat het beter met mij ging. Toen liet de Heere mij zien, dat ik met al mijn werken een vruchteloze rank gebleven was. Dan blijft er niets anders meer over dan smeken om genade. Ik kan mensen nooit meer rust geven op hun werken. De Heere heeft mij geleerd dat deze grond niet deugt. Ik mag wel zeggen dat er voor zondaren genade is. En als het voor mij kan, dan kan het ook voor anderen. Het woord genade krijgt voor mij steeds meer betekenis. Hoe dieper de kennis van de ellende, hoe meer je afhankelijk wordt van genade. En hoe meer je leert van de genade, hoe meer je begeert om tot eer van de Heere te leven.

“Het woord genade krijgt voor mij steeds meer betekenis.”

Ds. A. Schot, 
Interview Daniel 11 februari 2021